اگر استقلال حوزه نباشد، هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم.
حضرت آیت الله العظمی دوزدوزانی تبریزی در آغاز درس خارج فقه:
اگر استقلال حوزه نباشد، هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم
اگر بخواهیم موثر باشیم، باید مستقل باشیم وگرنه باید هرچه به ما دستور می‌دهند همان کنیم.
حضرت آیت الله العظمی دوزدوزانی تبریزی روز سه‌شنبه ۲۷/۷/۹۵ در آغاز درس خارج فقه خود به مناسبت شروع سال تحصیلی جدید حوزه با تشریح وضعیت حوزه‌های علمیه تشیع و سوابق درخشان مجاهدت علمی و عملی علمای سلف، به طلاب و روحانیون یادآور شدند: استقلال فکری حوزه‌های علمیه شیعه مهمترین امتیاز این حوزه به دیگر مراکز علمی اسلامی در مصر و عربستان و .. است.
آیت الله العظمی دوزدوزانی تبریزی در آغاز جلسه درس خارج خود با اشاره به کاهش روزهای تحصیلی در حوزه علمیه قم و ازدیاد تعطیلات فرمودند: ما در حوزه صد روز درس می خوانیم شما فکر بکنید ما با این صد روز به کجا می‌رسیم مثلاً کسی بخواهد فقیه شود با صد روز درس خواندن کی فقیهی مثل جواهر خواهد شد؟ اگر بخواهد اصولی بشود کی شیخ انصاری و آخوند خراسانی و دیگران خواهد شد؟ این خود خسارتی هست که ما باید درباره آن» فکر کنیم.
امروز دروس حوزه ما کماً و کیفاً از محتوی خارج شده است.
معظم له در ادامه فرمودند: امروز می بینیم دروس حوزه ما کماً و کیفاً از محتوی خارج شده است آنچه که من اشاره کردم گرچه دروس قم این چنین است از قدیم‌الایام تعطیلات زیادی داشته؛ اما نه به این صورت که برای یک امور جزئی درس را تعطیل کنیم؛ این هیچ‌وقت موجب پیشرفت آن‌چنانی طلبه نمی‌شود که در آینده محقق بشود، مفسر شود، فقیه شود، اصولی شود. انسان باید قبل از حوزه خودش کار بکند؛ استقلال داشته باشد. ایشان با اشاره به سابقه حوزه علمیه فرمودند: من یادم هست پنجاه شصت سال پیش که حوزه تعطیل بود، تازه ما خودمان کار را شروع می‌کردیم، چون بعضی از کارها با حوزه پیش نمی‌رود، وقتی حوزه تعطیل شد طلبه مستقلاً می‌تواند مطالعه بکند و کاری انجام بدهد.
پیشرفت علمی در سایه استقلال فکری است.
ایشان در ادامه با اشاره به دستاورد علمی علمای سلف تصریح کردند: این کتاب‌ها که می‌بینید از زمان شیخ طوسی قبل از زمان شیخ طوسی ده قرن، یازده قرن پیش همین جور علم متمول شده، پیشرفت کرده و تالیفات لطیف، تالیفات دقیق، تالیفات ارزشمند از زمان شیخ طوسی سید مرتضی الی ماءشاالله شیخ مفید، به جهان علم عرضه شده، در سایه استقلال فکری است؛ لازم نیست برای من و شما طلبه کسی بگوید درس بخوان! حالا امروز حوزه تعطیل است، پنج ماهه تعطیل است چکار می‌کنیم؟
علمای سلف با حفظ استقلال خود،حکومت‌ها را هدایت و اداره می‌کردند.
ایشان با اشاره به دخالت علمای سلف در امور اجتماعی و حکومتی با حفظ استقلال خود و حوزه فرمودند: با وجود این استقلال فکری، مرحوم شیخ طوسی‌ها و مرحوم مفیدها و همچنین از زمان شیخ بهایی وارد تشکیلات شدند؛ ولی طوری نبود که تشکیلات حکومت در آنها اثر کند، بلکه اینها اثر می‌کردند، آنها را هدایت و اداره می‌کردند. شما بهتر از من باید بدانید تاریخ را نگاه کنید ببینید این آخوندها در دربار آن روز چه کارها نکردند.
برای حفظ میراث حوزه باید استقلال فکری و درسی را حفظ کنیم.
ایشان تصریح کردند: اگر در حوزه بخواهیم میراث هزار ساله را بیشتر حفظ کنیم باید استقلال فکری و استقلال درسی را حفظ کنیم. نقل می‌کنند یکی از بزرگان و علما می‌خواست احکام بئر را تحقیق کند، این اقا می‌خواست از بزرگان علم استنباط کند؛ ولی دید هرچه می‌خواهد تحقیق کند ذهنش به این می‌رود که در خانه‌اش یک چاه است، لذا دستور داد چاه را پر کنید فکرم قطع بشود در تحقیق و فتوا متاثر نباشد.
استقلال حوزه شیعه امتیاز بزرگ ماست.
مرجع عالیقدر شیعه با اشاره به برخی آسیب‌های حوزه امروز فرمودند: یک وقت فکر ما این است که برای فلان موسسه برای بخش دولتی بخش فلان یا مثلاً بانک‌ها یا برای عمل جراحی یک فکری بکنید برای پیشرفت آنها، آن موقع نمی‌توانیم استقبال کنیم چرا؟
استقلال فکری نداریم استقلال فکری آن است که ما مستقل باشیم هیچ‌وقت در فکر این نباشیم که اگر این فتوا را دادیم فردا فلان پیوند نمی‌شود؛ اگر این فتوا را دادیم مثلاً برای یک موسسه اثر سوئی دارد. امروز وقتی شما مقایسه می‌کنید، مثلاً علمای سعودی را، علمای مصر را، استقلال فکری ندارند نمی‌توانند یک چیز بدون اجازه حکومت فتوا بدهند و این نه در جامعه و نه در دنیا ارزش چندانی ندارد. چرا در این قرون ما انقدر در دنیا تاثیر گذار بودیم؟
علتش این است که ما مستقل بودیم. حوزه ما صد ساله نبوده هزار ساله بلکه بیشتر بوده است؛ گرچه حوزه علمیه قم حدود صد سال است اما حوزه نجف بیش از هزار سال است و همین استقلال فکری نگه داشته است. امروز این استقلال لازم است شما می‌بینید وقتی در حوزه علمیه علما حرف می‌زنند و در وزارتخانه‌ای تاثیری می‌کند، تجدید نظر می‌کند، ای بسا تغییرات می‌دهند این علتش همان استقلال است اگر استقلال نباشد، هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم باید هرچه به ما دستور می‌دهند همان بکنیم اگر ما بخواهیم موثر باشیم فکری بکنیم تا فتوای ما اثر بکند.
این استقلال حوزه خواسته همه علما هست بزرگان علم هست الحمدالله تا حالا نگه داشتند و شده انشاالله خواهد شد این هست که من برای شما آرزو می کنم که شماها جدیت داشته باشید فعالیت بکنید و اینکه حوزه درس دارد و شما درس داشته باشید حتی اگر حوزه تعطیل شد، شما تعطیل نباشید.
نخبگان حوزه نباید از حوزه خارج شوند.
مرجع عالقیدر و استاد حوزه با هشدار به خروج نخبگان از حوزه فرمودند:
یکی از خصوصیات حوزه ما این است که ما زحمت می‌کشیم افراد را تربیت کردیم یا افراد تربیت می‌شوند از پول حوزه، از پول امام زمان، یک وقت می‌بینیم صدایش از فلان موسسه در می‌آید و حال اینکه او در آینده فقیه می‌شد، مجتهد می‌شد، ارزنده بود، این قابلیت داشت می‌توانست یک مملکت را اداره کند؛ اما متاسفانه رفته و این خیلی خسارت است. این آقایی که به درد اسلام می‌خورد حالا رفته در یک موسسه‌ای! ما نمی‌گوئیم فلان موسسه نرود اما این نخبگان را نباید از بین برد، نباید نخبگان را جذب جاهایی کرد که آنجا افراد عادی می توانند آن کار را بکنند، من از دوستان خودم و در میان شما که افرادی نخبه هستند، شب و روز زحمت می‌کشید، خواهش می‌کنم در فکر این نباشند؛ در مخیله‌تان فرو نکنید که من هم فلان کرسی را اداره کنم و به پولی برسم،
شما انشاءالله آیه خدا باشید و برای اسلام ارزش داشته باشید، خدمت کنید و انشاءالله هم خدمت خواهید کرد.
این روحیه‌ای است که من متاسفانه در یکی از دوستان که اینجا بود و بعضی‌هاتون می‌شناسید خیلی قابل بود و درس‌خوان دیدیم سر از یک کار در آورده و به یک موسسه جذب شد. بله گاه به گاه یک مسئله دینی از ما می‌پرسد خوب این حیف بود آینده‌ای روشن داشت امیدوارم برای خدا انشاءالله زحمت بکشید در آینده بتوانید در جامعه خدمت بکنید.